top of page

Mensen nemen elke dag duizenden beslissingen. Als leidinggevenden maken we vaak gebruik van mentale shortcuts omdat we niet altijd de tijd hebben om elke beslissing uitgebreid te overdenken. In de gedragseconomie worden deze shortcuts, ook wel bekend als biases en heuristieken, geanalyseerd.

 

Mijn kennis en enthousiasme over dit specifieke vakgebied deel ik graag. Daarom vind je hier een overzicht van deze shortcuts. Als naslagwerk of ter inspiratie. Kennis hiervan kan je als bestuurder helpen betere besluiten te nemen.

Kennisbank

Choice Overload

Choice overload (ook wel bekend als het "overaanbod aan keuzes" effect) is een fenomeen waarbij het hebben van te veel opties om uit te kiezen, kan leiden tot keuzestress, besluiteloosheid en uiteindelijk een slechtere beslissing. Het kan optreden bij het maken van allerlei soorten keuzes, zoals bij het kopen van producten, het kiezen van een carrière, het selecteren van een partner, enzovoort.

Choice Supportive Bias

Choice supportive bias, ook wel bekend als beslissingsbevestigingsfout, is een cognitieve bias waarbij mensen de neiging hebben om hun keuzes te verdedigen en de voordelen van hun gekozen optie te overdrijven.

Cognitive Dissonance

Cognitieve dissonantie (ook wel bekend als het "gedachtenconflict" effect) is een psychologisch fenomeen waarbij mensen tegenstrijdige overtuigingen, attitudes of gedragingen hebben, waardoor ze een gevoel van ongemak en spanning ervaren. Dit kan leiden tot een onbalans in de geest en kan resulteren in het vermijden of veranderen van informatie of gedrag om de dissonantie te verminderen.

Compromise effect

Het compromiseffect (ook wel bekend als de "middenoptiebias") is een cognitieve vooringenomenheid waarbij mensen geneigd zijn om te kiezen voor de optie die in het midden ligt tussen twee keuzes, wanneer er een complexe beslissing moet worden genomen. Deze optie wordt gezien als een compromis en kan als veiliger of minder extreem worden beschouwd dan de andere opties.

Confirmation Bias

Bevestigingsvooroordeel of confirmation bias is een cognitieve vooringenomenheid waarbij mensen de neiging hebben om informatie te zoeken, te interpreteren en te onthouden op een manier die hun bestaande overtuigingen en hypothesen bevestigt en andere informatie te negeren die niet overeenkomt met hun overtuigingen.

Decision Fatique

Beslissingsmoeheid, ook wel decision fatigue genoemd, is een term die wordt gebruikt om de afnemende kwaliteit van beslissingen te beschrijven die mensen nemen na een periode van voortdurende besluitvorming. Het is een toestand van mentale vermoeidheid die zich voordoet wanneer een persoon veel beslissingen moet nemen gedurende een bepaalde periode.

Decoy effect

Het decoy-effect, ook wel het asymmetric dominance effect genoemd, is een cognitieve vooringenomenheid die optreedt wanneer de aanwezigheid van een derde optie, die inferieur is ten opzichte van twee andere opties, de voorkeur van een persoon voor een van de andere opties beïnvloedt.

Disposition Effect

Het disposition-effect is een cognitieve vooringenomenheid die optreedt bij beleggers, waarbij ze geneigd zijn om winstgevende aandelen snel te verkopen en verliesgevende aandelen vast te houden. Dit fenomeen is vooral van belang voor mensen die actief handelen op de aandelenmarkt.

Dunning-Kruger Effect

Het Dunning-Kruger-effect is een cognitieve vooringenomenheid waarbij mensen die weinig kennis of vaardigheden hebben, geneigd zijn hun eigen capaciteiten te overschatten en het niveau van hun competentie verkeerd inschatten.

Empathy Gap

Het Empathy Gap-effect verwijst naar de menselijke neiging om de emotionele toestand van een persoon te onderschatten of te onderschatten in situaties waarin onze eigen emoties niet actief zijn of wanneer we niet in dezelfde situatie verkeren als de persoon in kwestie.

Escalation of Commitment

De escalatie van toewijding, ook wel bekend als het sunk cost effect, is het verschijnsel waarbij individuen blijven investeren in een project of beslissing, zelfs als het duidelijk is geworden dat het waarschijnlijk niet succesvol zal zijn. Dit komt vaak voor wanneer mensen al aanzienlijke middelen hebben geïnvesteerd in een project, zoals tijd, geld of energie. In plaats van deze middelen als "verloren" te beschouwen en zich terug te trekken, beslissen mensen vaak om nog meer middelen te investeren in een poging om de situatie te verbeteren.

Extension Neglect Bias

Extension neglect bias is een cognitieve bias waarbij mensen zich vaak richten op één aspect van een beslissing, waarbij ze vaak het grotere geheel over het hoofd zien of niet in overweging nemen.

bottom of page