Het Base Rate Effect (ook wel base rate fallacy genoemd) is een cognitieve bias waarbij individuen de neiging hebben om te vertrouwen op specifieke informatie in plaats van op algemene statistieken bij het maken van beoordelingen of beslissingen. In wezen betekent dit dat mensen de neiging hebben om te veel gewicht toe te kennen aan individuele gevallen en te weinig gewicht aan de basisstatistieken.

Een voorbeeld van het Base Rate Effect is wanneer mensen een diagnose stellen op basis van een symptoom, zonder rekening te houden met de prevalentie van de aandoening. Bijvoorbeeld, als iemand een huiduitslag heeft, kan een individu geneigd zijn om te denken dat de persoon een zeldzame ziekte heeft, zonder rekening te houden met het feit dat huiduitslag vaak voorkomt bij veel voorkomende aandoeningen.

De oorzaak van het Base Rate Effect is de neiging van de menselijke geest om zich te richten op specifieke en concrete informatie in plaats van algemene informatie. Dit kan leiden tot foutieve conclusies en beoordelingen, omdat het overzicht van algemene statistieken wordt genegeerd.

Om het Base Rate Effect te vermijden, is het belangrijk om te erkennen dat individuele gevallen niet representatief zijn voor de algemene populatie, en om altijd de basisstatistieken in overweging te nemen bij het maken van beoordelingen en beslissingen. Het is belangrijk om de feiten te verzamelen en te analyseren, in plaats van te vertrouwen op veronderstellingen en vooroordelen.