De fundamentele attributiefout (in het Engels: fundamental attribution error) is een cognitieve vertekening die optreedt wanneer mensen de oorzaak van het gedrag van anderen verkeerd inschatten. De fout treedt op wanneer mensen de neiging hebben om het gedrag van anderen toe te schrijven aan hun persoonlijkheid en karaktereigenschappen, en minder aandacht besteden aan de invloed van externe factoren op hun gedrag.

De fundamentele attributiefout kan worden geïllustreerd door een voorbeeld. Als iemand een ander ziet schreeuwen en boos wordt, zouden ze kunnen denken dat deze persoon van nature agressief is en moeite heeft om zijn emoties onder controle te houden. In werkelijkheid kan de persoon echter boos zijn omdat ze net het slachtoffer zijn geworden van een onrechtvaardige behandeling.

Deze vertekening heeft vaak invloed op ons dagelijks leven, zoals in ons werk of in onze sociale interacties. Mensen hebben de neiging om het gedrag van anderen te beoordelen zonder rekening te houden met externe factoren die het gedrag kunnen beïnvloeden.

Om deze fout te voorkomen is het belangrijk om ons bewust te zijn van onze neiging om de persoonlijkheid van anderen te beoordelen op basis van hun gedrag. We kunnen ons ook proberen te verplaatsen in de positie van anderen en nadenken over de externe factoren die het gedrag van die persoon kunnen beïnvloeden. Door deze aanpak kunnen we ons oordeel over anderen beter onderbouwen en minder snel de fundamentele attributiefout maken.