Kennisbank

Een representativiteitsfout is een denkfout waarbij iemand concludeert dat een persoon, object of gebeurtenis in een bepaalde categorie past op basis van beperkte informatie, zonder rekening te houden met de variabiliteit binnen de categorie. Het komt vaak voor wanneer iemand een beslissing neemt op basis van stereotypen, vooroordelen of veronderstellingen.

Rosy Retrospection, ook wel bekend als de rooskleurige terugblik, is een cognitieve vertekening waarbij mensen hun verleden als beter en positiever herinneren dan dat het daadwerkelijk was. Het kan ook verwijzen naar de neiging om gebeurtenissen die in het verleden hebben plaatsgevonden te idealiseren of te romantiseren.

Self-service bias, ook wel de self-serving bias genoemd, is een cognitieve vooringenomenheid waarbij mensen succes toeschrijven aan hun eigen vaardigheden en prestaties, terwijl ze falen wijten aan externe factoren. Dit kan leiden tot een gebrek aan verantwoordelijkheid en een onrealistisch zelfbeeld.

Het seriële-positioneringseffect is het psychologische verschijnsel waarbij mensen zich beter de eerste en de laatste items herinneren in een reeks van items, terwijl ze de items in het midden minder goed onthouden. Dit effect wordt ook wel de primacy- en recency-effecten genoemd.

Sociale normen zijn ongeschreven regels die bepalen wat als sociaal aanvaardbaar wordt beschouwd in een bepaalde groep of samenleving. Ze kunnen betrekking hebben op verschillende aspecten van het leven, zoals gedrag, houding, waarden en overtuigingen. Sociale normen worden gevormd door de cultuur en de tradities van een samenleving en veranderen na verloop van tijd.

Source confusion is een psychologisch fenomeen waarbij iemand de bron van informatie niet correct kan identificeren. Dit kan gebeuren wanneer een persoon informatie heeft ontvangen van verschillende bronnen, zoals boeken, tijdschriften, sociale media of persoonlijke gesprekken, en niet in staat is om de oorspronkelijke bron van die informatie te herinneren.

Het Spotlight Effect is een cognitieve vooringenomenheid waarbij mensen de neiging hebben te denken dat anderen meer aandacht besteden aan hun gedrag, uiterlijk en prestaties dan in werkelijkheid het geval is. Het wordt zo genoemd omdat mensen zich voorstellen dat er een spotlight op hen is gericht, waardoor ze denken dat ze meer opvallen dan anderen.

De status quo bias, ook wel de inertiebias genoemd, is de neiging van mensen om de voorkeur te geven aan het behoud van de huidige situatie of status quo, zelfs als er betere opties beschikbaar zijn. Mensen hebben de neiging om verandering te vermijden en vast te houden aan wat ze al kennen.

De "sunk cost fallacy" is een cognitieve vooringenomenheid waarbij mensen hun beslissingen laten beïnvloeden door de kosten die ze al hebben gemaakt, zelfs als deze kosten niet meer terug te draaien zijn en geen invloed mogen hebben op de huidige of toekomstige beslissingen.

"Survivorship bias" is een cognitieve vertekening die optreedt wanneer alleen de succesvolle voorbeelden of overlevenden in overweging worden genomen bij het analyseren van gegevens of het nemen van beslissingen. Het falen of de mislukkingen worden genegeerd omdat ze niet meer zichtbaar zijn. Dit leidt tot een onvolledig en vertekend beeld van de realiteit.

De take-the-best-heuristiek is een beslissingsstrategie die vaak wordt gebruikt in cognitieve psychologie en besluitvorming. Het is een eenvoudige methode die mensen gebruiken om snel en efficiënt beslissingen te nemen, vooral wanneer er weinig informatie beschikbaar is.

De Illusie van Verklarende Diepte is een cognitieve vooringenomenheid waarbij mensen denken dat ze een diep begrip hebben van hoe iets werkt, terwijl ze eigenlijk alleen oppervlakkige kennis hebben. Dit kan gebeuren wanneer mensen vertrouwen op externe bronnen van informatie, zoals het internet, in plaats van hun eigen begrip van een concept te testen. Mensen kunnen het idee hebben dat ze begrijpen hoe iets werkt omdat ze vertrouwen op het begrip van anderen, zonder zelf het concept diepgaand te hebben onderzocht.